Zorganizowana grupa przestępcza – art.258 k.k.
Zorganizowana przestępczość to termin, który niesie ze sobą poważne konotacje. W Polsce, choć pojęcie to nie jest jednoznacznie definiowane przez Kodeks karny, przyjęło się, że dotyczy grupy co najmniej trzech osób, mających na celu popełnianie przestępstw. Zorganizowana grupa przestępcza brzmi groźnie oraz wywołuje w osobach trzecich skojarzenia z tzw. mafią. Co do zasady zorganizowana grupa przestępcza tym różni się od innych grup, że jest zorganizowana, a więc ma stałą strukturę – pionową lub poziomą, stałe grono uczestników oraz ustalone reguły działania, a jej celem jest systematyczne dokonywanie przestępstw.
1. Definicja i prawne aspekty zorganizowanej grupy przestępczej
Zorganizowana grupa przestępcza charakteryzuje się trwałą strukturą i zorganizowaniem, nawet jeśli jest minimalne. Istotny jest tutaj element trwałości działania, który może przejawiać się w ciągłym popełnianiu przestępstw. Odpowiedzialność za udział w takiej grupie wynika z art. 258 § 1 Kodeksu karnego, przewidującego kary od 6 miesięcy do 8 lat więzienia. W przypadku charakteru zbrojnego grupy, albo działań terrorystycznych Sąd będzie mógł wymierzyć nawet karę od 1 roku pozbawienia wolności do lat 10. Jeszcze większej karze mogą podlegać osoby, które kierują takimi grupami albo je założyły, ponieważ w takich sytuacjach kodeks karny przewiduje nawet karę 20 lat pozbawienia wolności.
Przestępstwo udziału w zorganizowanej grupie przestępczej zawsze jest połączone z innym przestępstwem, ponieważ grupę zakłada się po to, aby dokonywać wspólnie . wyłudzania VAT-u, przestępstw paliwowych, oszustów podatkowych, handlu narkotykami. Często do popełnienia ww. przestępstw potrzebna jest grupa osób.
W polskim prawie możemy też znaleźć pojęcie „związku przestępczego” jest to nic innego jak grupa co najmniej trzech osób, która charakteryzuje się jeszcze wyższym stopniem zorganizowania niż grupa przestępcza. W takim związku powinny występować trwałe struktury, kierownictwo oraz dyscyplina. W polskim systemie prawnym karany jest już sam udział w danej grupie przestępczej. Udział co do zasady polega na tym, iż sprawca musi mieć świadomość przynależności do grupy, powinien akceptować jej cele i formę działanie, nie musi natomiast mieć pełną wiedzę o szczegółach organizacji, czy struktury grupy.
2. Cechy charakterystyczne zorganizowanych grup przestępczych
Te grupy mogą przybierać różne formy i skale działania, od lokalnych gangów po międzynarodowe sieci przestępcze. Wewnętrzna hierarchia i dystrybucja zadań są kluczowe dla ich funkcjonowania. Członkowie często łączą siły w celu osiągnięcia większych korzyści finansowych lub kontroli terytorialnej.
Udział takiej grupie rozumiany jest jako bierna lub aktywna współpraca, niekoniecznie związana z bezpośrednim popełnianiem przestępstw. Sama przynależność, nawet nieaktywna, podlega karze. To, jak poważne mogą być te konsekwencje, zależy od charakteru i działalności grupy.
4. Jak się bronić przed zarzutem udziału zorganizowanej grupie przestępczej
Zarzuty dotyczące udziału w zorganizowanej grupie przestępczej mogą być czasami nadużywane, szczególnie w kontekście procesów przeciwko przedsiębiorcom. Ważne jest, aby każdy oskarżony mógł liczyć na sprawiedliwy proces i profesjonalną obronę prawną. Dokładna analiza dowodów i motywacji uczestników jest kluczowa dla uniknięcia niesłusznych oskarżeń. Często osoby nie mają świadomości, iż mogą brać udział w grupach przestępczych przy takich przestępstwach jak wyłudzenia VAT, prania pieniędzy.
Bardzo często organy ścigania stawiają zarzuty zorganizowanej grupy przestępczej na początku postępowania, co dość łatwo pozwala na uzyskanie odpowiednich środków zapobiegawczych, a w szczególności tymczasowego aresztowania danych osób, kolejno w toku postępowania takie zarzuty są zmieniane, a organy ścigania rezygnują dalszego zarzucania uczestnictwa w grupie przestępczej.
5. Podsumowanie
Zorganizowane grupy przestępcze stanowią poważne wyzwanie dla systemów prawnych na całym świecie. Skomplikowana natura tych spraw, często aspekt międzynarodowy wymaga zaangażowania doświadczonych adwokatów, którzy potrafią nawigować zawiłościach prawa i zabezpieczyć interesy swoich klientów. Odpowiednie zarządzanie ryzykiem i zrozumienie prawnych aspektów uczestnictwa w takich grupach to klucz do ochrony przed niesprawiedliwymi oskarżeniami.
Zapraszamy do kontaktu z adwokatem Ernestem Mocarskim – adwokatem prawa karnego
