Przestępstwo wyłudzenia odszkodowania, uregulowane w art.298 Kodeksu karnego, jest formą oszustwa, które polega na celowym wywołaniu zdarzenia mającego na celu uzyskanie nienależnego odszkodowania od ubezpieczyciela. Ten rodzaj przestępstwa, mimo że często uważany za trudny do wykrycia, jest surowo karany przez polskie prawo. W artykule tym omówimy ,czym dokładnie jest wyłudzenie odszkodowania, jakie są jego formy oraz jakie sankcje przewidują przepisy. W razie problemów prawnych związanych z tym przestępstwem warto skorzystać z usług specjalisty, takiego jak adwokat prawa karnego Ernest Mocarski, którego kancelaria znajduje się w Warszawie.
Czym jest wyłudzenie odszkodowania?
Wyłudzenie odszkodowania to przestępstwo polegające na celowym spowodowaniu zdarzenia, które może stanowić podstawę do uzyskania odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia. Przykładem może być:
· celowe spowodowanie wypadku drogowego;
· upozorowanie kradzieży pojazdu lub powiększenie istniejących szkód po kolizji, by uzyskać wyższą kwotę odszkodowania.
Przestępstwo to jest przestępstwem skutkowym, co oznacza, że kluczowym elementem jest sam fakt wystąpienia zdarzenia, niezależnie od tego, czy odszkodowanie faktycznie zostało wypłacone. Z tego powodu już samo działanie zmierzające do wywołania zdarzenia objętego ubezpieczeniem może prowadzić do postawienia zarzutów.
Przestępstwo to jest rodzajem „oszustwa” ale jest tu zupełnie inne przestępstwo, zgodnie bowiem z Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie, sygn. akt. III AKa 335/16 z dnia 14 listopada 2016 r., czyny penalizowane w art.298 par. 1 k.k. i art. 286 par. 1 k.k. stanowią odrębne przestępstwa i dlatego nie może mieć zastosowania konstrukcja zbiegu przepisów.
O przestępstwie oszustwa z art. 286 k.k. możecie Państwo dowiedzieć się więcej z poniższego artykułu:
Art. 298 k.k. stanowi, że osoba, która w celu uzyskania odszkodowania powoduje zdarzenie będące podstawą do wypłaty tego odszkodowania, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Co istotne, przestępstwo to jest formalnie dokonane z chwilą spowodowania zdarzenia, a więc nie jest wymagane, aby odszkodowanie faktycznie zostało wypłacone. To odróżnia je od oszustwa opisanego w art. 286 k.k., gdzie kluczowe jest doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.
Art. 298 k.k. ma na celu ochronę interesów majątkowych zakładów ubezpieczeń przed próbami nienależnego uzyskania korzyści finansowych. Adwokat karnista może pomóc w analizie konkretnej sytuacji, oceniając, czy doszło do przestępstwa oraz jakie są możliwości obrony.
Przestępstwo wyłudzenia odszkodowania może przybierać różne formy, z których najpopularniejsze to:
· Celowe spowodowanie kolizji – tzw. „jazda na stłuczkę”, gdzie sprawca aranżuje wypadek drogowy, aby uzyskać odszkodowanie z OC drugiego kierowcy;
· Zmowa kierowców – dwóch kierowców umawia się na zderzenie pojazdów w celu wyłudzenia odszkodowania;
· Upozorowanie kradzieży pojazdu – właściciel zgłasza fikcyjną kradzież samochodu, aby uzyskać odszkodowanie z autocasco (AC);
· Powiększenie szkód – po rzeczywistym wypadku sprawca celowo powiększa zniszczenia pojazdu, licząc na wyższą kwotę odszkodowania.
Przykładów można mnożyć, mogą one dotyczy dużych szkód jak choćby związanych z pojazdami, ale również małych jak zniszczenie sprzętu typu iphone, czy telewizor.
Każda z tych metod oszustwa wiąże się z ryzykiem poniesienia poważnych konsekwencji prawnych, które mogą obejmować zarówno odpowiedzialność karną, jak i cywilną. Jeśli sprawa dotyczy przestępstwa wyłudzenia odszkodowania, warto skontaktować się z adwokatem, który specjalizuje się wprawie karnym, jak np. Ernest Mocarski tj. adwokat karnista z Warszawy.
Za wyłudzenie odszkodowania grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Warto jednak zaznaczyć, że w niektórych przypadkach sprawca może uniknąć kary, jeśli przed wszczęciem postępowania karnego dobrowolnie zapobiegnie wypłacie odszkodowania. Ta klauzula niekaralności, zawarta w art. 298 § 2 k.k., ma na celu zachęcenie sprawców do zapobiegania negatywnym skutkom swoich działań.
W przypadku, gdy odszkodowanie zostało już wypłacone, a oszustwo zostanie wykryte, sprawca może zostać pociągnięty do odpowiedzialności na podstawie art. 286 k.k. (oszustwo), który przewiduje surowsze kary – od 6miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. Oprócz kary więzienia, sprawca może zostać obciążony obowiązkiem zwrotu wyłudzonych środków oraz karą grzywny.
Obrona w sprawach dotyczących wyłudzenia odszkodowania wymaga dokładnej analizy dowodów oraz oceny, czy działania podejmowane przez oskarżonego miały charakter oszukańczy. Kluczowe znaczenie może mieć wykazanie, że szkody były rzeczywiste, a nie wynikające z celowego działania. W tego rodzaju sprawach adwokat karny może odegrać istotną rolę, pomagając w przygotowaniu linii obrony oraz reprezentując oskarżonego przed sądem.
Wyłudzenie odszkodowania to poważne przestępstwo, które może skutkować wieloletnim pozbawieniem wolności oraz dodatkowymi sankcjami finansowymi. Sprawcy, którzy celowo powodują zdarzenia objęte ubezpieczeniem lub aranżują fikcyjne kradzieże, ryzykują nie tylko odpowiedzialnością karną, ale również zobowiązaniem do zwrotu wyłudzonych środków. W przypadku oskarżenia o tego typu przestępstwo niezwykle ważne jest skonsultowanie się z doświadczonym prawnikiem.
Podobnie jak przy przestępstwie związanym z oszustwem kredytowym, o którym możesz przeczytać więcej poniżej:
możliwe jest uzyskanie warunkowego umorzenia postępowania tj. zakończeniu postępowania w taki sposób, iż nie zostanie wydany wyrok skazujący. O tzw. WUP-ie możecie się Państwo dowiedzieć więcej z poniższego artykułu:
