Przestępstwo łapownictwa kierowniczego, zwane także korupcją menadżerską, jest jednym z najpoważniejszych naruszeń w obszarze przestępczości gospodarczej. Zostało uregulowane w art. 296a Kodeksu karnego, który przewiduje surowe konsekwencje prawne zarówno dla osoby wręczającej łapówkę, jak i dla jej przyjmującego.
Czym jest łapownictwo kierownicze?
Łapownictwo kierownicze to przestępstwo, które może być popełnione przez osobę pełniącą funkcję kierowniczą w przedsiębiorstwie gospodarczym, ale także przez osoby pozostające w stosunku pracy, na podstawieumowy zlecenia lub umowy o dzieło. Dotyczy to osób, które wykorzystują swoje uprawnienia lub zaniedbują obowiązki w zamian za korzyści majątkowe lub osobiste, co może prowadzić do wyrządzenia szkody majątkowej jednostce, którą reprezentują.
Nie ma tutaj znaczenia forma jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność gospodarczą. Istotne jest tylko, by prowadziła ona taką działalność i była zorganizowana.
Kto może ponosić odpowiedzialność?
Odpowiedzialność karną z tytułu łapownictwa kierowniczego ponosić może jedynie osoba pełniąca funkcję kierowniczą w jednostce organizacyjnej prowadzącej działalność gospodarczą lub pozostająca w stosunku pracy z tą jednostką. Zakres kompetencji tej osoby musi obejmować uprawnienia decyzyjne, co czyni ją szczególnie narażoną na możliwość popełnienia przestępstwa korupcyjnego. Co istotne, przekupstwo może dotyczyć nie tylko przyjęcia łapówki, ale także obietnicy jej wręczenia.
Art. 296a k.k. mówi o przyjmowaniu korzyści majątkowych lub osobistych bądź ich obietnicy. Co ważne, sam fakt zaoferowania korzyści stanowi już naruszenie przepisów, bez względu na to, czy łapówka faktycznie została wręczona. To oznacza, że osoba, która oferuje łapówkę, może również zostać pociągnięta do odpowiedzialności karnej. Przyjęcie korzyści majątkowe powinno natomiast być związane z podjęciem zachowania mającego wyrządzić szkodę danej jednostce, a dodatkowo zachowanie to musi być wynikiem nadużycia przez sprawcę udzielonych mu uprawnień lub niedopełnieniem ciążącego na nim obowiązku.
Zgodnie z Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie, sygn. akt.II AKa 87/21 z dnia 23 czerwca 2021 r. przepis art. 296a k.k. penalizuje zachowanie polegające na sprowadzeniu bezpośredniego niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody majątkowej przez podmiot określony w art. 296 § 1k.k. Jest to przestępstwo z narażenia na niebezpieczeństwo konkretne. Bezpośrednie niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody majątkowej to niebezpieczeństwo grożące wprost, bez konieczności wyłączenia się dalszego impulsu ze strony sprawcy bądź dodatkowej przyczyny, co oznacza tak zaawansowaną sytuację, że można w zasadzie mówić o bliskim i pewnym skutku.
Przestępstwo o charakterze indywidualnym
Korupcja kierownicza, w przeciwieństwie do korupcji urzędniczej, dotyczy jednostek prowadzących działalność gospodarczą i ma na celu ochronę zasad wolnej konkurencji oraz stabilności obrotu gospodarczego. Osoby dopuszczające się tego typu przestępstw mogą liczyć na surowe kary, zwłaszcza gdy ich działania prowadzą do znaczących szkód majątkowych.
Kary za przestępstwo z art. 296a k.k.
W zależności od stopnia przewinienia, sankcje za łapownictwo kierownicze mogą być zróżnicowane. Ustawodawca przewiduje karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 dla osób, które dopuściły się przestępstwa. W przypadku wyrządzenia znacznej szkody majątkowej kara ta może wzrosnąć nawet do8 lat pozbawienia wolności.
Jednocześnie, w przypadku mniejszej wagi przewinienia, sąd może zastosować łagodniejsze sankcje, takie jak grzywna, kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2.
Klauzula bezkarności
Ustawodawca przewidział także klauzulę bezkarności dla osoby, która dobrowolnie zawiadomi odpowiednie organy ścigania o popełnionym przestępstwie, ujawniając wszystkie istotne okoliczności przed podjęciem działań przez organy ścigania. Jest to ważny element w walce z korupcją, mającym na celu przerwanie tzw. zmowy korupcyjnej pomiędzy dającym a biorącym łapówkę.
Łapownictwo kierownicze to poważne przestępstwo, które destabilizuje zasady wolnej konkurencji i podważa zaufanie do podmiotów gospodarczych. Przestępstwo to charakteryzuje się szerokim zakresem odpowiedzialności, obejmując zarówno osoby przyjmujące łapówki, jak i te oferujące korzyści majątkowe. Warto pamiętać, że w przypadku tego rodzaju przestępstw kluczowa jest nie tylko odpowiedzialność karna, ale także możliwość naprawienia szkody i przywrócenia zaufania do obrotu gospodarczego.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie przestępstw korupcyjnych, zapraszamy do skorzystania z usług naszej kancelarii adwokackiej. Specjalizujemy się w sprawach karnych, a nasza oferta obejmuje kompleksową pomoc prawną na każdym etapie postępowania.
Adwokat Prawo Karne Warszawa
Nasza kancelaria oferuje wsparcie prawne w zakresie przestępstw korupcyjnych, w tym łapownictwa kierowniczego. Obsługujemy klientów na terenie m.st. Warszawy i całej Polski, a także świadczymy porady online. W razie potrzeby zapraszamy do kontaktu, aby omówić szczegóły sprawy i zaplanować strategię obrony.
