Oszustwo kredytowe zwane też przez wielu oszustwem kapitałowym lub gospodarczym jest obecnie jednym z najczęściej ściganych przestępstw przez organy państwa. Oszustwo kredytowe jest de facto występującym we współczesnym świecie gospodarki wolnorynkowej przestępstwem polegającym na wyłudzeniu kredytu, pożyczki bankowej, gwarancji kredytowej, dotacji, subwencji itp. przez oszukańcze poczynania, jak:

• przedstawianie nieprawdziwych dokumentów lub oświadczeń;
• nieinformowanie kredytodawcy (dawcy dotacji) o okolicznościach mogących mieć wpływ na wstrzymanie lub ograniczenie wysokości kredytu, pożyczki bankowej, gwarancji kredytowej, dotacji lub subwencji albo zamówienia publicznego.

Przestępstwo to polega na niepowiadomieniu właściwego podmiotu o zwiększeniu ryzyka instrumentu finansowego.Jest to przestępstwo bezskutkowe (formalne), co oznacza, że nie musi wystąpić skutek np. w postaci utraty korzyści majątkowej przez instytucje finansową, ale już samo złożenie fałszywego dokumenty np. o wysokości zarobków może spowodować wszczęcie przeciwko nam postępowania karnego. Powyższe różni m.in. oszustwo kredytowe od zwykłego oszustwa z  art. 286 k.k., gdzie przy zwykłym oszustwie musi wystąpić szkoda w postaci niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez instytucję udzielającą kredytu.W związku z powyższym należy stwierdzić, że ogólnym przedmiotem ochrony jest tutaj prawidłowość funkcjonowania obrotu gospodarczego, w tym jego rzetelność i uczciwość.Warto również zauważyć, że odpowiedzialność za przestępstwo z art. 297 k.k. ponosi nie tylko osoba, która sama starała się o kredyt dla siebie i przedstawiła nieprawdziwe dokumenty, ale także inna osoba, w tym i taka, która np. na podstawie odrębnej umowy z bankiem, zawiera jako sprzedawca – pośrednik umowę sprzedaży ratalnej, umowę kredytową z nabywcą towaru (przykład – kupno telewizora na raty w Media Mart) jeżeli na przedkłada następnie przedłoży bankowi dokument stwierdzający nieprawdę.Sposób popełnienia oszustwa kredytowegoSposób działania sprawcy może być najróżniejszy i może polegać na:

• przedłożeniu sfałszowanych dokumentów;
• przedłożeniu dokumentów stwierdzających nieprawdę;
• przedkładaniu nierzetelnych pisemnych oświadczeń.

Przedłożenie danych informacji musi dotyczyć okoliczności, które mają istotne znaczenie dla uzyskania danej pomocy finansowej tj. kredytu, pożyczki, subwencji. Co do zasady o tym, co jest istotne, a co nie decydują przepisy szczególne zawarte w innych ustawach lub regulaminach danej jednostki kredytowej. Najczęściej przedłożenie dokumentu stwierdzającego nieprawdę odnośnie miejsca zamieszkania, czy ilości posiadanych dzieci nie powinno spowodować wszczęcia postępowania karnego na podstawie art. 297 k.k.Bardzo często popełnienie przestępstwa oszustwa kredytowego łączy się z popełniem przestępstwa z art. 270 par. 1 k.k. tj. przestępstwa sfałszowania dokumentów. Możliwym jest również popełnienia kumulatywnie przestępstwa oszustwa i przestępstwa oszustwa kredytowego, jednakże, aby uznać, iż rzekomy oskarżony popełnił zarówno przestępstwo z art. 286 k.k. i 297 k.k. należy mu wykazać, że już w chwili przedłożenie sfałszowanego dokumentu nie tylko zamierzał uzyskać kredyt, ale także miał z góry powzięty zamiar jego niespłacenia.Przestępstwo oszustwa kredytowego jest przestępstwem umyślnym tzn., że dana osoba chce je popełnić, albo godzi się, że może zostać ono popełnione. Niniejsze przestępstwo ma na celu ochronę banków i instytucji finansowych i kredytujących.Ustawodawca przy przestępstwie oszustwa kredytowego przewidział tzw. klauzulę niekaralności polegającą na tym, że jeżeli przed wszczęciem postępowania karnego dobrowolnie zapobiegnie się wykorzystaniu wsparcia finansowego, zrezygnuje z dotacji albo zaspokoi roszczenie pokrzywdzonego, to dana osoba nie poniesie kary.Za popełnienie oszustwa kredytowego grozi od 3 miesięcy pozbawienia wolności do lat 5, oznacza to, że wobec sprawcy w niektórych przypadkach możliwe będzie zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania, jak również warunkowego zawieszenia wykonania kary.

‍