Seksualne wykorzystanie małoletniego jest jednym z najbardziej negatywnie ocenianych przestępstw, jakie zawierają się w kodeksie karny. Przedmiotowy temat dotyczy ochrony obyczajności oraz prawidłowego rozwoju moralnego i fizycznego osoby małoletniej.
Zgodnie z art. 200 § 1 k.k. kto obcuje płciowo z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszcza się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadza ją do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania podlega karze nawet do 15 lat.
Przedmiotowe przestępstwo bardzo często nazywane jest „pedofilią”, jednakże możemy używać tego słowa tylko w znaczeniu potocznym, ponieważ w swoim zakresie obejmuje ono znaczenie szerszą grupę zachowań. Z praktyki sali sądowej można również zauważyć, iż osobom, którym postawiono zarzut z art. 201 § 1 k.k. nie zawsze stwierdzono tzw. pedofilie. Jako przykład takiej sytuacji możemy sobie wyobrazić współżycie 16 letniego chłopaka z 14 letnią dziewczyną za jej zgodą. Z dużą dozą prawdopodobieństwa w takiej sytuacji będziemy mieli do czynienia z wypełnieniem znamion art. 200 § 1 k.k., ale danych chłopak nie zostanie uznany za pedofila.
Popełnienie przestępstwa z art. 200 par. 1 kodeksu karnego nie musi w cale wiązać się z występowaniem u sprawy zaburzeń seksualnych.
Polski ustawodawca uznał, iż osoba, która nie ukończyła 15 roku życia nie ma prawa do decydowania o swojej zgodzie w sferze życia seksualnego. W związku z powyższym każde zachowanie polegające na obcowaniu płciowym z osobą poniżej 15 roku życia, albo dopuszczeniu się innej czynności seksualnej lub doprowadzeniu do poddanie się takiej czynności stanowi czyn zabroniony. Niezależnie od woli i świadomości osoby.
Dla bytu przestępstwa nie ma znaczenia fakt wyrażenia zgody przez małoletniego.
Przepis ma na celu szczególną ochronę seksualności małoletnich poniżej 15 roku życia, penalizujący prawie wszelkie formy inicjacji seksualnej z małoletni.
Obcowanie płciowe to nic innego jak stosunek płciowy heteroseksualny czy homoseksualny. Inna czynność seksualna to wszelkiego rodzaju inne zachowania, która nie mieści się w pojęciu obcowania płciowego np. kontakt cielesny, pieszczoty, pocałunki, dotykanie miejsc intymnych oraz inne. Katalog zachowań jest tutaj bardzo szeroki.
Mając na uwagę karę za wykorzystanie małoletniego tzn. możliwość orzeczenia kary pozbawienia wolności od lat 2 do lat 15 widzimy, że ustawodawca przewidział szereg sytuacji, które mogą podpadać popełnienie przestępstwa z art. 200 par. 1 k.k.
W art. 200 § 3 k.k. ustawodawca przewiduje karę za prezentowanie treści pornograficznych osobie małoletniej lub udostępnienie mu przedmiotów mających taki charakter. W takim przypadku osoba może ponieść karę do 3 lat pozbawienia wolności.
Postępowanie w sprawach karnych związanych z małoletnimi toczy się według specjalnie wyznaczonych do tego przepisów. Co do zasady zgodnie z art. 185a k.p.k. małoletniego przesłuchuje się tylko wówczas, gdy jego zeznania mogą mieć istotne znacznie dla rozstrzygnięcia sprawy i tylko raz. Obrońca podejrzanego/oskarżonego może być obecny na takim przesłuchaniu. Mając na uwadze fakt, iż organy ścigania powinny tylko raz przesłuchać taką osobę, bardzo ważnym jest jak najwcześniejsze podjęcie czynności obrończych w sprawie o przestępstwo z art. 200 paragraf 1 kodeksu karnego.
Takie przesłuchanie odbywa się na posiedzeniu z udziałem biegłego psychologa w tak zwanym niebieskim pokoju. Sposób przeprowadzenia przesłuchania jest zależny od roli danej osoby w procesie tzn. czy jest ona osobą pokrzywdzoną, czy świadkiem oraz od wieku danej osoby.
Mając na uwadze fakt, iż postępowania z art. 200 § 1 k.k. często bardzo długo trwają to procedura przesłuchania pokrzywdzonej osoby, albo świadka może się zmieniać w trakcie trwania procesu.
Przestępstwo z art. 200 k.k. jest to czyn zabroniony, który wymaga od obrońcy szybkie i skutecznego działania z zapewnieniem dużej dozy delikatności oraz empatii zarówno do ofiary, jak i osoby oskarżonej. Co najważniejsze dla Klienta, działania te powinny zostać podjęte, jak najszybciej.
Obrońca powinien przeciwstawiać się z gruntu niesłusznym tendencjom do szablonowego traktowania przestępców seksualnych i dążyć do właściwego ich rozwarstwienia.
