Przywłaszczenie jest jednym z przestępstw przeciwko mieniu, które polega na bezprawnym przywłaszczeniu sobie rzeczy, należącej do innej osoby, z zamiarem osiągnięcia korzyści majątkowej.
To co odróżnia przewłaszczenie od kradzieży, to fakt, że w momencie przewłaszczenia sprawca znajduje się w legalnym posiadania rzeczy np. w wyniku wypożyczenia, dzierżawy, czy depozytu. Przywłaszczenie polega na postąpieniu z rzeczą tak jak by się było właścicielem. Przy wystąpieniu przestępstwa z art. 284 k.k. brak jest elementu zaboru. Rzecz przywłaszczana znajduje się we władaniu sprawcy.
Charakterystycznymi elementami przewłaszczenia są:
- legalny początek posiadania;
- zamiar stałego przywłaszczenia;
- osiągnięcie korzyści majątkowej
Przedmiotem ochrony przestępstwa określonego w art. 284 k.k. jest własność lub inne prawo rzeczowe.
Istotą tego przestępstwa jest rozporządzanie jak swoją własnością cudzą rzeczy ruchomej z wykluczeniem osoby uprawnionej.
To czy dane zachowanie jest przestępstwem zależy od wartości danej rzeczy, albowiem przestępstwo przywłaszczenia ma swój odpowiednik w Kodeksie wykroczeń tj. w art. 119 par. 1 kodeksu wykroczeń. Granicą oddzielającą wykroczenie od przestępstwa jest wartość przedmiotu, która nie może przekraczać 500 zł.
Częstym przykładem przestępstwa przywłaszczenia jest działanie leasingobiorcy, który po pewnym czasie zaprzestaje spłacania leasingu i uznaje dany sprzęt np. samochód za swój własny. Innym przykładem może być wyjęcie z majątku wspólnego małżonków jedno z jego składników po to, aby ten nie stał się przedmiotem przyszłego sądowego podziału majątku.
Istotą przestępstwa z art. 284 kodeksu karnego jest trwałe samowolne włączenie przedmiotu do własnego majątku.
Zgodnie z art. 284 kodeksu karnego osoba, która popełnia przestępstwo przywłaszczenia podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. W przypadku natomiast, gdy osoba przywłaszcza sobie powierzoną rzecz ruchomą to Sąd może wymierzyć karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
