Przestępstwo wyłudzenia kredytu, opisane w art. 297 Kodeksu karnego, stanowi poważne naruszenie prawa, które zyskuje na znaczeniu w obliczu rosnącej liczby przypadków oszustw finansowych. Ten rodzaj przestępstwa dotykanie tylko banków i instytucji finansowych, ale także indywidualnych klientów. Jego konsekwencje są dotkliwe zarówno dla pokrzywdzonych, jak i dla sprawców, którzy muszą się liczyć z odpowiedzialnością karną. W artykule tym omówimy, czym dokładnie jest wyłudzenie kredytu, jakie są jego formy oraz jakie sankcje przewiduje polskie prawo. Jeżeli jesteś ofiarą takiego przestępstwa, warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie karnym.
Warto zauważyć również, iż wyłudzenie kredytu może nam kojarzyć się z chęcią oszukania instytucji finansowej, aby uzyskać kredyt, ale również bardzo często do naszej kancelarii w Warszawie trafiają klienci, którzy zaufali „niewłaściwym” pośrednikom finansowym i w wyniku ich działania np. sfałszowania PIT-u doszło do postawienia zarzutów ludziom, którzy nie mieli świadomości, iż kredyt jest uzyskany w sposób sprzeczny z prawem. W wyniku tego często spotykamy się z bardzo trudnymi i wymagającymi dużo empatii sytuacjami.
Czym jest wyłudzenie kredytu?
Wyłudzenie kredytu to działanie polegające na uzyskaniu:
· kredytu;
· pożyczki lub
· innych świadczeń finansowych poprzez posłużenie się fałszywymi lub nierzetelnymi dokumentami.
Sprawca, składając takie dokumenty, wprowadza instytucje finansowe w błąd co do swojej zdolności kredytowej lub innych kluczowych aspektów związanych z oceną ryzyka kredytowego. Art. 297 Kodeksu karnego definiuje wyłudzenie kredytu jako przestępstwo, za które grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Warto zwrócić uwagę, że odpowiedzialność za wyłudzenie kredytu nie ogranicza się jedynie do sytuacji, w której oszustwo faktycznie doprowadziło do przekazania środków finansowych. Już samo złożenie fałszywych dokumentów, takich jak podrobione zaświadczenia o dochodach czy nierzetelne oświadczenia majątkowe, stanowi podstawę do ścigania karnego. Jeżeli znajdujesz się w takiej sytuacji, niezbędna może być pomoc, jaką może zapewnić adwokat-karnista.
Podstawy prawne wyłudzenia kredytu
Art. 297 k.k. stanowi, że odpowiedzialności karnej podlega osoba, która w celu uzyskania kredytu, pożyczki lub innego wsparcia finansowego przedkłada fałszywe lub przerobione dokumenty. Kluczowym elementem jest zamiar wprowadzenia w błąd instytucji udzielającej wsparcia. Co istotne, nie jest wymagane, aby sprawca faktycznie odniósł korzyść materialną –już samo działanie ukierunkowane na uzyskanie środków finansowych na podstawienie prawdziwych informacji wystarcza do postawienia zarzutów.
Przepis ten ma na celu ochronę instytucji finansowych przed oszustwami, które mogą narażać je na poważne straty. W przypadku stwierdzenia wyłudzenia, instytucje finansowe mogą dochodzić swoich roszczeń na drodze cywilnej, ale to odpowiedzialność karna jest najbardziej dotkliwa dla sprawców. Warto skonsultować się z prawnikiem, aby dowiedzieć się, jakie kroki należy podjąć w przypadku podejrzenia wyłudzenia.
Przestępstwo wyłudzenia kredytu może przybierać różne formy. Oto najczęstsze przykłady z praktyki naszej kancelarii znajdującej się w Warszawie:
· Przedkładanie podrobionych dokumentów – np. fałszywych zaświadczeń o zatrudnieniu lub dochodach.
· Przedkładanie przerobionych dokumentów – dokumentów autentycznych, które zostały zmienione w sposób wprowadzający w błąd.
· Posługiwanie się nierzetelnymi dokumentami – dokumentami, które zawierają niepełne lub nieprawdziwe informacje mające wpływ na ocenę zdolności kredytowej.
· Złożenie nierzetelnych oświadczeń – oświadczeń, które zatajają istotne informacje lub fałszują stan faktyczny.
Każda z tych form wyłudzenia może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych. Dlatego, jeśli masz wątpliwości co do autentyczności dokumentów lub innych informacji przedstawionych podczas procesu kredytowego, warto ponownie sprawdzić dokumenty, albo skorzystać z pomocy innego pośrednika finansowego. Bardzo często w naszej praktyce spotykamy się z sytuacją, gdzie ludzie korzystają z pomocy osób trzecich nie sprawdzają co zostaje im dane do podpisu, również nie sprawdzają dokumentów, które sami składali, w wyniku bardzo często okazuje się, że dokumenty przekazane pośrednikowi finansowemu są inne niż te, które mu przekazaliśmy. Jednakże działanie osób trzecich nie zwalania nas z odpowiedzialności i to my podpisujemy się ostatecznie pod wnioskiem kredytowym.
Konsekwencje prawne i możliwe sankcje
Konsekwencje prawne wyłudzenia kredytu są różnorodne i zależą od skali przestępstwa oraz jego skutków. Zgodnie z art. 297 k.k., sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Dodatkowo, jeśli sprawca nie powiadomi odpowiednich organów o zmianach w sytuacji finansowej, które mogą wpłynąć na możliwość spłaty kredytu, również podlega karze.
Zgodnie z Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie, sygn. akt. II AKa 495/21 z dnia 28 września 2023 r. przestępstwo wyłudzenia kredytu można popełnić z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym, oznacza to, że oskarżony musi celowe działanie objęte zamiarem wyłudzenia.
Warto podkreślić, że w niektórych przypadkach ustawodawca przewidział możliwość uniknięcia kary, jeśli sprawca dobrowolnie zapobiegnie wykorzystaniu uzyskanych środków lub zrezygnuje z wsparcia przed wszczęciem postępowania karnego. Jest to tzw. klauzula niekaralności, która może stanowić istotny element obrony w tego rodzaju sprawach. Dlatego warto skonsultować swoją sytuację z doświadczonym prawnikiem, specjalizującym się w prawie karnym.
Dodatkowo warto zwrócić uwagę, iż zakres sankcji pozwala na skorzystanie z dobrodziejstwa tzw. warunkowego umorzenia postępowania dzięki, któremu dalej możemy być osobami „niekaranymi” jednakże, aby móc z tego skorzystać muszą być spełnione dodatkowe przesłanki oraz okoliczności sprawy muszą pozwolić na skorzystanie z tego dobrodziejstwa. Więcej o warunkowym umorzeniu postępowania karnego dowiesz się z poniższego artykułu: https://www.kancelaria-prawo-karne.pl/artykuly/warunkowe-umorzenie-postepowania-karnego---wup---art-66k-k
Wyłudzenie kredytu to poważne przestępstwo, które może mieć daleko idące konsekwencje zarówno dla instytucji finansowych, jak i dla sprawców. Działania tego rodzaju są surowo ścigane przez prawo, a kara za nie może wynosić od kilku miesięcy do nawet 5 lat pozbawienia wolności. Kluczowe jest jednak to, że samo złożenie nierzetelnych dokumentów wystarcza do poniesienia odpowiedzialności karnej, niezależnie od tego, czy doszło do faktycznego przekazania środków. W razie problemów prawnych związanych z wyłudzeniem kredytu, warto skonsultować się z adwokatem karnym, który pomoże zrozumieć nam nasze prawa i obronić się przed zarzutami.
