W erze cyfrowej, gdzie Internet stał się podstawowym i nieodłącznym narzędziem naszego codziennego życia zarówno w:

• Pracy;
• nauce;
• wymianie informacji;
• zabawie

musimy być bardziej świadomi niebezpieczeństw jego zastosowania. Świat cyfrowy podobnie, jak świat rzeczywisty jest areną dla przestępców wykorzystujących jego anonimowość i zasięg. Jako adwokat specjalizujący się w prawie karnym, pragnę podzielić się z Państwem wiedzą na temat najczęstszych metod oszustw internetowych. 

Przestępstwo Oszustwa zostało wskazane przez ustawodawcę w art. 286 k.k., natomiast oszustwo komputerowe z uwagi na swój częsty charakter doczekało się zapisu w art. 287 k.k. 

Zgodnie z tym przepisem oszustwo komputerowe ma miejsce, gdy osoba w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub wyrządzenia innej osobie szkody, bez upoważnienia, wpływa na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych lub zmienia, usuwa albo wprowadza nowy zapis danych informatycznych. 

Przedmiotowe pojęcie na pierwszy rzut oka wydaję się być bardzo skomplikowane, ale celem ustawodawcy było ujęcie w krótkim przepisie jak najszerszego sposobu działania. 

Oszustwa komputerowe stanowią obecnie przeważającą liczbę przestępstw polegających na wprowadzeniu drugiej osoby w błąd celem uzyskania korzyści majątkowej. 

Przykładowe rodzaje cyberprzestępstw to:

• kradzież tożsamości;
• pranie pieniędzy – AML;
• phising;
• fałszywa sprzedaż/kupno;
• oszustwo nigeryjskie – tzw. oszustwo 419;
• oszustwo z wykorzystaniem sms;
• oszustwa inwestycyjne
• oszustwo metodą na BLIK
• oszustwa internetwoe

KRADZIEŻ TOŻSAMOŚCI

Są to wszelkiego rodzaju działania mające na celu uzyskanie naszych danych osobistych. Najbardziej popularnym przykładem jest proponowanie dobrze płatnych stanowisk pracy, w wyniku czego przesyłamy bogato rozbudowane CV. Niejednokrotnie oszuści po pierwszych czynnościach wymagają od nas, abyśmy podali kolejne dane, a nawet założyli rachunek bankowy. Po spełnieniu wymagań przestępca ma wszystkie dane, aby móc je dalej wykorzystać do swoich celów celem popełnienia innych przestępstw. 

Bardzo często poprzez uzyskanie naszej tożsamości, a kolejno naszej nieświadomej współpracy z przestępcami wykonywane są czynności związane z praniem pieniędzy tj. procederem polegającym na zalegalizowaniu środków uzyskanych z przestępstwa. Często trzeba uważać na wszelkiego rodzaju działania, gdzie oferowane są nam prowizję za wydawałoby się proste czynności. 

PHISING

To jeden z najpowszechniejszych oszustów internetowych polegający na wykorzystaniu wiadomości e-mail oraz sms celem wydobycia od nas poufnych danych, informacji. Zazwyczaj działania polegają na kradzieży loginów, numerów kart kredytowych, rachunków bankowych, czy innych danych. 

Wiadomości phisingowe są tworzone w taki sposób, aby wyglądały jak autentyczne, prawdziwe. Kto z nas nie dostał mejla, iż nie opłacił NETFŁIXA, albo innej podobnej subskrypcji? To działanie to właśnie phising. Sprawca rzuca przynętę, a my ją łapiemy, dlatego bardzo musimy uważać na różne e-mail(e), które otrzymujemy.

FAŁSZYWE TRANSAKCJE KUPNA-SPRZEDAŻY – OKAZJE

Przestępcy często wykorzystują platformy sprzedażowe e-commerce celem wystawienia fałszywych atrakcyjnych ofert sprzedaży, które często kończą się na przelaniu zaliczki. Jest to jeden z najstarszych sposobów oszustwa komputerowego. 

OSZUSTWO NIGERYJSKIE

Bardzo popularne oszustwo, niestety, jako obrońca w sprawach karnych wielokrotnie widziałem oszukane osoby, głównie kobiety, które chciały pomóc danemu oszustowi. Oszustwo to polega na wysyłaniu wiadomości z tkliwą historyjką o trudnym położeniu i prośba pomocy. Bardzo często w tle jest spadek albo przesłanie kolejno dużej sumy pieniędzy. Bardzo podobne jest oszustwo na żołnierza. My ma przesłać niedużą sumę pieniędzy, w zamian otrzymamy miliony monet. Takie oszustwa potrafią trwać miesiącami mając na celu przekonanie ofiary o jej prawdziwości. 

BLIK

Oszustwo metodą na BLIK polega na włamaniu się i przejęciu konta na portalu społecznościowym oraz proszeniu znajomych o udostępnieniu kodu BLIK i przesłaniu przyjacielowi. Jak widzimy to przestępstwo zaczyna się od innego czynu zabronionego, czyli kradzieży tożsamości. Sposób działania może być bardziej lub mniej skomplikowany.

OSZUSTWO INWESTYCYJNE

Polega na próbie przekonania, iż warto jest zainwestować w pewne instrumenty finansowe jak akcję danej spółki np. Polsat, czy Orlen. Reklamy wyglądają bardzo podobnie, często dodaję się do tego znaną osobę i proponuję wysoką stopę zwrotu. Oszuści tym sposobem próbują uzyskać nasze loginy, hasła czy namówić nas na wykonanie przelewów. 

Wszystkie te oszustwa wiążą się z tym, że jest bardzo ciężko je wykryć, a nawet kiedy zostaną wykryte to odpowiedzialność za nie poniosą osoby, które nie były wszystkiego świadome  - tzw. słupy. Bardzo często również niemożliwym jest odzyskanie utraconych środków. 

To właśnie w związku z coraz większą liczbą cyberprzestępstw ustawodawca zdecydował się na zaostrzenie kar za popełnienia przestępstwa oszustwa z art. 286 k.k., czy oszustwa komputerowego z art. 287 k.k. Obrona w sprawach o cyberprzestępstwa wymaga dużej szczegółowości znajomości akt oraz niekiedy korzystania z pomocy specjalistów z szeroko rozumianej dziedziny jaką jest informatyka. 

Należy również dodać, że przestępstwa oszustwa często występują w zbiegu z innymi przestępstwami jak: fałszerstwa, kradzieży, prania pieniędzy, czy udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, co ma następnie wpływ na wymiar kary zasądzonej przez Sąd. 

W polskim systemie prawnym, coraz bardziej rozbudowane są regulacje chroniące nas przed przestępstwem prania pieniędzy. W przypadku prowadzenia szeregu działalności gospodarczych jestesmy zobowiązani do posiadania odpowiedniej procedury AML. W naszej kancelarii przygotowujemy odpowiednie procedury dotyczące AML. 

‍