Znęcanie sięto przestępstwo opisane w art. 207 kodeksu karnego. Podstawowe informacje o artykule207 możecie Państwo uzyskać czytając nasz artykuł:

https://www.kancelaria-prawo-karne.pl/artykuly/207-kk---przestepstwo-znecania-sie---adwokat-sprawy-karne

Zgodnie z przepisami karnymi, ten kto znęca się psychicznie podlega karze od 3 miesięcy do lat 5. W przypadku szczególnego okrucieństwa możemy mieć do czynienia nawet z karą do 10 lat, a nawet lat 15.

W artykule skupimy się na Znęcaniu psychicznym, tj. Znęcaniu z art. 207 k.k., którego nie widać na pierwszy rzut oka, które często ma rozbudowaną postać i wynika z historii życia danej osoby i jej relacji z oprawcą.

W dzisiejszym społeczeństwie temat przemocy jest coraz częściej poruszany w dyskursie publicznym. Kiedy jednak myślimy o przemocy, nasze myśli zazwyczaj kierują się ku fizycznym aktom agresji –szarpaniu, biciu czy naruszaniu cielesnej nietykalności. Te formy przemocy są bez wątpienia przerażające i łatwe do rozpoznania, pozostawiając widoczne ślady zarówno na ciele, jak i w psychice ofiary. Istnieje jednak inna, równie niszczycielska forma przemocy, która jest znacznie trudniejsza do zidentyfikowania – przemoc psychiczna.

Przemoc psychiczna, znana również jako przemoc emocjonalna, to forma agresji, która nie polega na fizycznym ataku, lecz na manipulacji, kontroli emocjonalnej i werbalnych atakach mających na celu zranienie i poniżenie ofiary.  Znęcanie się psychiczne jest niewidoczne, ale pozostawia głębokie rany w psychice, które często są trudniejsze do wyliczenia niż te fizyczne. Jest to proces, który może trwać latami, a jego destrukcyjne skutki mogą być odczuwane przez całe życie ofiary.

Przemoc psychiczna przyjmuje różne formy i może manifestować się na wiele sposobów. Oto kilka przykładów:

1. Agresja Werbalna:     Używanie obraźliwych słów, wyzwisk, poniżania i upokarzania drugiej osoby, zwłaszcza w obecności innych ludzi. Przykłady obejmują wyzwiska, krzyki oraz szydercze komentarze. Agresja werbalna jest szczególnie niszczycielska, gdy odbywa się w miejscach publicznych, gdzie ofiara czuje się dodatkowo zawstydzona.
2. Nękanie Psychiczne: Stałe krytykowanie, wyśmiewanie lub ignorowanie potrzeb i uczuć ofiary. Może to obejmować powtarzające się krytyki, podważanie kompetencji lub umiejętności ofiary oraz ciągłe podważanie jej wartości.
3. Słowny Szantaż: Groźby lub manipulacja słowna w celu zmuszenia osoby do wykonywania określonych czynności. Szantaż może obejmować groźby dotyczące ujawnienia tajemnic, zaszkodzenia reputacji lub manipulowanie emocjami ofiary, aby wymusić na niej określone zachowanie.
4. Manipulacja i Kontrola: Kontrolowanie partnera, izolowanie go od rodziny i przyjaciół oraz manipulowanie jego emocjami i zachowaniem. Sprawca może próbować ograniczyć kontakty ofiary z innymi ludźmi, kontrolować jej działania i decyzje oraz manipulować jej uczuciami, aby uzależnić ją emocjonalnie.
5. Lekceważenie: Wyrażanie lekceważenia wobec uczuć i potrzeb drugiej osoby, co sprawia, że czuje się ona nieznacząca i nieważna. Przykłady lekceważenia to ignorowanie potrzeb emocjonalnych partnera, wyśmiewanie jego uczuć lub brak zainteresowania jego problemami.
6. Groźby: Używanie groźby przemocy fizycznej lub emocjonalnej jako narzędzia kontroli. Groźby mogą dotyczyć zarówno bezpośredniego użycia przemocy, jak i zapowiedzi konsekwencji emocjonalnych, takich jak opuszczenie czy zdrada.

W tym miejscu warto podkreślić, że groźba bezprawna jest również przestępstwem oddzielnie sprecyzowanym w kodeksie karnym, a więcej o nim możecie Państwo przeczytać w poniższym artykule:

https://www.kancelaria-prawo-karne.pl/specjalizacje/przestepstwo-grozby-bezprawnej

7. Inwigilacja: Naruszanie prywatności poprzez podsłuchy telefoniczne, monitorowanie komunikacji online, śledzenie czy przeszukiwanie osobistych rzeczy. Inwigilacja może prowadzić do poczucia ciągłej inwigilacji i braku prywatności, co potęguje stres i lęk ofiary.
8. Brak Szacunku: Celowe niszczenie przedmiotów ważnych dla ofiary, używanie obraźliwych słów, poniżanie i wyrażanie pogardy. Brak szacunku przejawia się także poprzez ignorowanie granic osobistych i upokarzanie.

Przemoc psychiczna dotyka również dzieci, które mogą być zarówno bezpośrednimi ofiarami przemocy, jak i świadkami przemocy w rodzinie. Dzieci są szczególnie wrażliwe na przemoc emocjonalną, ponieważ są w fazie kształtowania swojej tożsamości i samopoczucia. Oto kilka przykładów przemocy psychicznej wobec dzieci:

1. Emocjonalna Niedostępność: Zaniedbywanie uczuć dziecka. Dzieci potrzebują miłości, uwagi i wsparcia emocjonalnego, a brak tych elementów może prowadzić do poważnych problemów emocjonalnych i rozwojowych.
2. Izolacja: Ograniczanie kontaktów dziecka z rówieśnikami. Sprawca może kontrolować, z kim dziecko ma kontakt, co prowadzi do izolacji społecznej i braku wsparcia ze strony rówieśników.
3. Przypisywanie Negatywnych Cech: Obwinianie dziecka za negatywne cechy partnera. To może prowadzić do poczucia winy i niskiej samooceny u dziecka.
4. Szantaż Emocjonalny: Wzbudzanie w dziecku poczucia winy i wstydu. Przykłady to manipulowanie uczuciami dziecka, aby spełniało oczekiwania dorosłych kosztem własnych potrzeb.
5. Nadmierne Wymagania: Stawianie oczekiwań nieadekwatnych do wieku dziecka. Dzieci mogą być zmuszane do wykonywania zadań przekraczających ich możliwości, co prowadzi do stresu i poczucia porażki.

Osoby małoletnie są szczególnie traktowane w postępowaniu karnym, istnieje odrębny inny tryb ich przesłuchania, co ma na celu m.in. zapewnienie im poczucia bezpieczeństwa oraz ochrony. Dzieci są przesłuchiwane w obecności biegłych, w pokoju do tego przeznaczonym.

Skutki Przemocy Psychicznej

Przemoc psychiczna może prowadzić do licznych negatywnych skutków, zarówno psychologicznych, jak i fizycznych. Jej długotrwałe efekty mogą wpływać na wszystkie aspekty życia ofiary:

1. Niska Samoocena: Ofiary przemocy psychicznej często czują się bezwartościowe i niepewne. Utrata wiary w siebie może prowadzić do trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu zdrowych relacji oraz podejmowaniu wyzwań zawodowych.
2. Depresja i Myśli Samobójcze: Długotrwałe znęcanie psychiczne może prowadzić do poważnych problemów zdrowia psychicznego. Osoby doświadczające przemocy często odczuwają beznadziejność, co może prowadzić do depresji i myśli samobójczych.
3. Zaburzenia Somatyczne: Stres związany z przemocą psychiczną może prowadzić do fizycznych dolegliwości, takich jak bóle głowy, bóle brzucha i problemy z układem pokarmowym. Przemoc psychiczna może również przyczyniać się do problemów sercowo-naczyniowych, zaburzeń snu oraz innych dolegliwości fizycznych.
4. Zespół Stresu Pourazowego (PTSD): W  skrajnych przypadkach przemoc psychiczna może prowadzić do PTSD. Objawy PTSD obejmują koszmary senne, podwyższoną czujność, przerażające myśli oraz powracanie do traumatycznych wydarzeń w postaci tzw. flashbacków. PTSD to poważne zaburzenie psychiczne, które wymaga profesjonalnej pomocy psychotraumatologa lub psychoterapeuty.
5. Zaburzenia Lękowe: Przemoc psychiczna często prowadzi do rozwoju zaburzeń lękowych. Ofiary mogą odczuwać chroniczny lęk, który utrudnia normalne funkcjonowanie i obniża jakość życia.
6. Problemy w Relacjach: Osoby, które doświadczyły przemocy psychicznej, mogą mieć trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu zdrowych relacji. Brak zaufania, strach przed odrzuceniem i trudności w komunikacji to częste problemy.

W przypadku, gdyby osoba wobec której stosowana jest przemoc psychiczna próbowała popełnić samobójstwo, oprawca może być skazany nawet na 15 lat kary pozbawienia wolności.

Polski Kodeks Karny a Przemoc Psychiczna

Polski kodeks karny, w art. 207, uznaje zarówno przemoc fizyczną, jak i psychiczną za przestępstwo. Osoby dopuszczające się przemocy psychicznej mogą być pociągnięte do odpowiedzialności karnej, która oprócz kary pozbawienia wolności może zawierać inne środki karne, w tym zakaz zbliżania się do ofiary.

Należy też pamiętać, że przestępstwo Znęcania bardzo często występuje również z innymi przestępstwami, jak groźbą karalną, przemocą fizyczną, uszkodzeniem ciała, a nawet z uporczywym nękaniem.

‍